Karabin szturmowy SIG Stg 57 (M 510) kaliber 7.5 mm

Szwajcaria to kraj szczególny, europejski, ale prowadzący własną niezależną politykę ekonomiczną i prawną, kraj z zasady wolny od paktow militarnych i wasalczych układów politycznych, chociaż ostatnio z racji umowy Schengen narażony na knowania nawiedzonych polityków eurokołochozu. Polityka Brukseli nie zawsze się podobała wcześniej i często nie podoba się obecnie, a ta związana z bronią palną jest przyjmowana przez rozsądne Rządy państw czlonkowskich i stowarzyszonych delikatnie mówiąc z niechęcią. W Szwajcarii broń jest utożsamiana z wolnością i swobodą obywatelską, jest to najlepiej uzbrojony kraj w Europie i co ważne kraj którego społeczeństwo z bronią jest obyte i sprawnie się nią posługuje. W Szwajcarii zawsze konstruowano i produkowano własną broń na potrzeby sił zbrojnych i formacji policyjnych, a także dla społeczeństwa cywilnego z racji rozważnie i rozsądnie prowadzonej polityce w zakresie obrony kraju i przygotowania zastępów wyszkolonych obywateli. Kiedyś najmocniejszym szwajcarskim filarem w segmencie zbrojeniowym był koncern SIG, to tam opracowano doskonały i jak się okazało ponadczasowy pistolet bojowy M 49 znany bardziej pod nazwą SIG 210, a później na wskroś nowoczesny pistolet P 75 szeroko znany w świecie jako SIG Sauer 220, który to stał się modelem wzorcowym dla całej rodziny pistoletów produkowanych później przez zawiązany przez koncern SIG-a z Sauerem, a także dla wielu producentów broni na całym świecie. W koncernie SIG konstruowano broń szturmową dla potrzeb własnych sił zbrojnych, a którą sprzedawano również na chłonnym rynku zbrojeniowym całego świata. Jednym z najbardziej popularnych wówczas pośrod karabinów szturmowych był niewątpliwie Stg 57 (M 510) opracowany w latach 1955-1957 i wprowadzony do produkcji seryjnej w 1957 roku, stąd też to oznaczenie Stg 57, chociaż z racji wielo językowości Szwajcarii, były oficjalnie trzy oznaczenia niemieckie, francuskie i flamandzkie. Karabin Stg 57 produkowano aż do 1985 roku, później zastąpił go nowoczesny i nowatorski SIG 550. Broń produkowana w Szwajcarii cieszy się uznaniem za przemyślaną konstrukcję i doskonałe wykonanie. W tym artykule prezentuję karabin Stg 57 (komercyjne oznaczenie SIG M 510-1) pierwszej wersji, a należy w tym miejscu wspomnieć, że były aż cztery wersje tej broni. Pierwsza w kalibrze 7.5 mm do nabojów 7.5 x 55 G 11 wprowadzona do uzbrojenia armii Szwajcarii, wersja druga nieco "odchudzona", ale nie produkowana seryjnie, wersja trzecia dostosowana do rosyjskich nabojów pośrednich 7.62 x 39, broń w tej wersji produkowana była w krótkiej serii i w sumie wytworzono jej niewiele, wersja czwarta lekko skrócona i odchudzona przeznaczona głównie na eksport wytwarzana była do nabojów 7.62 x 51 NATO. Prezentowany karabin to były szwajcarski karabin szturmowy zasilany nabojami 7.5 x 55 G 11, piszę były bo po modyfikacji pozbawiony został możliwości strzelania ogniem seryjnym i dzięki czemu w wersji samopowtarzalnej dostępny jest na rynku cywilnym dla strzelców sportowych i kolekcjonerów. Broń wykonana jest liniowo z wysoko gatunkowej stali, tworzywa sztucznego i utwardzonej gumy. Z gumy wykonano kolbę, z tworzywa łoże, chwyt pistoletowy i uchwyt rączki transportowej, pozostale elementy broni wykonane są ze stali oksydowanej. Długość broni 1100 mm (bez założonego bagnetu), waga broni rozładowanej 5950 gramów, z podpiętym załadowanym magazynkiem 6590 gramów. W wersji wojskowej był to karabin samopowtarzalno-samoczynny działający na zasadzie wykorzystania energii odrzutu zamka półswobodnego. Zamek jest dwu częściowy, a jego opóźnionym otwarciom sterują dwie rolki ustawione symetrycznie na czole zamka. Karabin strzela z zamka zamkniętego. Mechanizm spustowy umożliwia strzelania ogniem pojedyńczym i seryjnym. ciekawym rozwiązaniem w tej wersji broni jest tzw. spust "zimowy" umożliwiający strzelanie w grubuch zimowych rękawicach. Dźwignia przełącznika ognia umieszczona jest po lewej stronie komory spustowej tuż nad chwytem pistoletowym. Dźwignia przełącznika ognia pełni również funkcję dźwigni bezpiecznika nastawnego. Karabin wyposażony jest w lufę o długości 609 mm, wykonaną metodą kucia na zimno, oczywiście wykonanie lufy jest perfekcyjne. Pocisk ze standardowego naboju wojskowego 7.5 x 55 G11 osiąga prędkość początkową w granicach 750 m/s. Nabój 7.5 x 55 jest zbliżony wymiarami i osiągami do naboju 7.62 x 51 NATO, jest jednak nieco słabszy jeśli chodzi o energię pocisku, ale za to celniejszy na dystansach bojowych (100-400 metrów), piszę tu o nabojach standardowych a nie selekcjonowanych. Lufa zakończona jest urządzeniem uniwersalnym spełniającym rolę tłumika płomieni i hamulca wylotowego, dwa pierścienie umieszczone na urządzeniu wylotowym służą do wystrzeliwania granatów nasadkowych. Karabin wyposażony jest w mechaniczne przyrządy celownicze umieszczone na wysokich składanych podstawach, wysoką muszkę o profilu kwadratowym i celownik przeziernikowy z regulowanymi nastawami od 100 do 650 metrów. Linia celownicza ma 635 mm długości. Pod lufą na perferowanej osłonie zamontowane jest gniazdo bagnetu. Na tej osłonie można zamontować dwujnóg w dwóch miejscach do wyboru, tuż za gniazdem magazynka lub przed wylotem lufy. Broń zasilana jest z wymiennych magazynków metalowych o pojemności 24 nabojów, dźwignia zatrzasku magazynka umieszczona jest pomiędzy kabłąkiem a gniazdem magazynka. Karabin może urodą nie grzeszy, sporo waży, nie mniej jest łatwy w obsłudze i ważne bardzo celny. Strzelaliśmy na dystansie 100 i 200 metrów, wyniki były rewelacyjne, strzelaliśmy oszczędnie ponieważ naboje 7.5 x 55 są drogie i trzeba je niestety sprowadzać z NIemiec lub Szwajcarii, a to jest kolejny stosunkowo kosztowny i czaso chłonny problem. Najtaniej tą zagwozdkę można rozwiązać poprzez samodzielne sporządzanie amunicji, komponenty bez większego problemu można sprowadzić z Niemiec. Stg 57 formalnie odszedł z uzbrojenia wojska Szwajcarii z koncem lat 80-tych XX wieku, ale jeszcze sporo tej broni jest przechowywana i użytkowana przez szwajcarskich rezerwistów, nadwyżki magazynowe po modyfikacji na broń samopowtarzalną sprzedano na rynku cywilnym. Obecnie w Niemczech lub Szwajcarii można kupić tą broń w ofertach komisowych lub na gieldach broni historycznrej, ceny zakupu zależą od stanu zachowania i oczywiście podaży. Kilka lat temu w Polsce można było kupić Stg 57 za sumę 3000-3500 PLN, jak jest obecnie trudno mi powiedzieć. Jest to na pewno bardzo pożądana i ważna pozycja w zbiorach kolekcjonera, a także strzelca sportowego uprawiającego strzelectwo z broni historycznej. Eksportowego SIG-a M 510-4 (wersja czwarta) zasilanego nabojami 7.62 x 51 NATO można jeszcze spotkać obok FN FAL czy H&K G 3 w uzbrojeniu armii państw afrykańskich i Ameryki Łacinskiej.

Zbyszek