Karabin Winchester  M 94 kaliber 30-30

Broń typu Lever Action jest bardzo popularna pośród strzelców obu Ameryk, w Europie zapewne mniej, ale jest również spotykana u myśliwych i strzelców sportowych. Moje doświadczenie z bronią systemu Lever Action jest niewielkie, co prawda niedawno postrzelałem z karabinu Marlin, ale był on zasilany nabojem rewolwerowym .44 Remington Magnum, a dla wielbicieli tej broni liczy się przede wszystkim oryginalny Winchester i to w legendarnym kalibrze 30-30. Ostatnio, kiedy to po raz kolejny prowadziłem kontrolne strzelanie licencjonowanych pracowników SUFO, trafiła mi się prawdziwa gratka, otóż mogłem bliżej poznać i przy okazji postrzelać z prawdziwego Winchester’a i to w tym najsłynniejszym kalibrze 30-30. Nabój 30-30 (7.62 x 51 R) opracowano w 1895 roku w Stanach Zjednoczonych, do oferty handlowej wszedł razem z nowo skonstruowanymi w firmie Olivera Winchester’a karabinami systemu LA, M 1894 i M 1895.

Obecnie naboje 30-30 produkuje się w wielu wersjach, z pociskami o masie od 7.1 do 11 gramów, które osiągają prędkość początkową od 493 do 818 m/s i energię od 1258 do 2580 J. Najpopularniejszym jest nabój z pociskiem o masie 9.7 grama, prędkości początkowej 730 m/s i energii blisko 2580 J. Nie jest to nabój o dużej mocy energetycznej, ale w zasadzie wystarczający do zastosowania w polowaniu na zwierzynę średniej  wielkości. W strzelectwie sportowym sprawdzi się również, najbardziej  w konkurencjach westernowych według reguł CAS. Bohaterem tego artykułu jest karabin powtarzalny Winchester M 94 w wersji Walnut, zasilany nabojem 30-30. Karabin zbudowany jest ze stali i drewna szlachetnego. Komora zamkowa, lufa i magazynek rurowy wykonane są ze stali i oksydowane, a łoże i kolba o prostej formie z drewna orzechowego. M 94 wyposażony jest w mechanizm systemu Lever Action. Połączony z zamkiem kabłąk spustu zakończony jest dźwignią, która w wyniku obrócenia do przodu odryglowuje zamek i przemieszcza go do tyłu, jednocześnie podczas tej czynności zamek napina kurek i wyrzuca odstrzeloną łuskę z komory nabojowej na zewnątrz. Podajnik obniża się do poziomu magazynka rurowego, pobiera kolejny nabój, który z kolei w wyniku obrócenia dźwigni w pozycję wyjściową poprzez powracający zamek dosyłany jest do komory nabojowej. System ten jest bardzo sprawny i szybkostrzelny, operowanie dźwignią jest wygodne i intuicyjne. Rurowy magazynek broni umieszczony jest pod lufą, ma pojemność sześciu nabojów. Ładowanie nabojów następuje poprzez okno umieszczone po prawej stronie komory zamkowej. Jest to czynność prosta i szybka, doładowanie broni w sytuacji kryzysowej (np. na polowaniu)  nie nastręcza żadnych problemów. Broń jest lekka, waży niespełna 3000 gramów, jest  też krótka i poręczna, jej długość wynosi 960 mm. Lufa o długości 508 mm wykonana jest z wysokogatunkowej stali, jest wykonana solidnie i precyzyjnie obrobiona. Karabin wyposażony jest w celownik szczerbinowy regulowany w pionie i muszkę w tunelowej osłonie. Z uwagi na to, że  wystrzelone łuski wyrzucane są na prawą stronę a nie do góry,  jak to bywa w innych modelach broni LA, na tym modelu karabinu można stosować montaże pod optykę, lunetę lub kolimator, który jest szczególnie przydatny podczas prowadzenia szybkiego ognia do różnych celów. Karabin kolegi jest bronią myśliwską, ma więc montaż pod lunetę oraz szynę pod kolimator, które używane są zamiennie w zależności od potrzeby. Ja strzelałem z kolimatora bez powiększenia, oddałem szybko trzy strzały z dystansu 50-iu metrów do tarczy 23p (popiersie żołnierza) wynik był całkiem dobry, dziewiątka i dwie ósemki w dobrym skupieniu. Nabój 30-30 jest wystarczająco skuteczny do rażenia celu na dystansie do 150 metrów, chociaż najlepsze efekty (łowieckie) uzyskuje się na dystansie do 70 metrów.  M 94 posiada bezpiecznik nastawny, umieszczony po prawej stronie komory zamkowej, włączony bezpiecznik blokuje spust. Jak już wspomniałem jest to bardzo poręczny i szybkostrzelny karabin, nie dziwię się, że jest lubiany przez Amerykanów, pośrednio związany jest z historią Dzikiego Zachodu (konstrukcyjne rozwinięcie M 1873). Utrzymanie broni w czystości nie nastręcza żadnych problemów. Jedynym mankamentem jest amunicja, która w Polsce nie jest zbyt popularna, ale produkowana jest w Czechach i sprowadzana do Polski, podobno w umiarkowanych cenach. Oczywiście można też nabyć amunicję Magtech’a lub Winchester’a, ale jest ona znacznie droższa. Karabin Winchester M 94 jest na pewno ciekawym okazem dla kolekcjonera, a także jako użytkowa broń dla myśliwego i strzelca sportowego. Karabin kolegi kupiony był w Polsce z drugiej ręki, kiedyś podobno tą broń sprowadzała do Polski krakowska firma handlowa Knieja, podobno w przyzwoitych cenach. Duży wybór broni systemu Lever Action w umiarkowanych cenach oferują niemieckie centrale handlowe Frankonia i All Jagd, można również kupić tą broń nieco taniej w ofertach komisowych.

Zbyszek